چطور معاینه فنی خودرو بگیریم؟ شرایط، مدارک و نحوه نوبت‌گیری

با توجه به تأکیدی که پلیس راهنمایی و رانندگی درباره لزوم اخذ معاینه فنی برای خودروها بر اساس قانون دارد، تمام خودرو‌های سواری اعم از داخلی و خارجی که سن آن‌ها بیش از ۴ سال باشد ملزم به اخذ معاینه فنی هستند. درصورتی‌که دارندگان خودروهایی که باید معاینه فنی بگیرند، از این امر سرپیچی یا درباره آن کوتاهی کنند، از جانب پلیس راهنمایی و رانندگی اعمال قانون می‌شوند.

---

معاینه فنی خودرو چیست؟

همان‌طور که از نام آن مشخص است، معاینه فنی به فرایند بررسی سلامت خودرو از هر نظر گفته می‌شود. کارشناسان مراکز معاینه فنی تمام قطعات و اجزای ماشین و نحوه عملکرد آنها را بررسی می‌کنند و گزارشی مبنی بر سلامت خودرو و کارکرد صحیح آن تهیه کرده و در اختیار راننده قرار می‌دهند.

دارندگان خودرو باید با داشتن مدارک موردنیاز به این مراکز مراجعه کنند تا برگه معاینه فنی را بگیرند.

مدارک موردنیاز برای معاینه فنی خودرو در سال ۱۴۰۴

فراموش نکنید که قبل از مراجعه به معاینه فنی، حتما مدارک لازم را با خود ببرید تا مشکلی پیش نیاید. مدارک لازم برای معاینه فنی خودرو در سال ۱۴۰۲ این موارد هستند:

سند یا اصل کارت خودرو: سند یا اصل کارت خودرو همان کارت شناسایی ماشین شماست. برگ سبز هم سند مالکیت آن به‌شمار می‌رود. بنابراین کارت خودرو به‌همراه برگ سبز مدارک هویتی ماشین شما هستند و حداقل یکی از این دو را باید همراه خود ببرید.

مدارک شناسایی مالک خودرو: شما به‌عنوان مالک خودرو، باید شناسنامه و کارت ملی خود را که مدارک شناسایی شما هستند، با خود ببرید.

فرم تشخیص عیوب ظاهری خودرو: هنگام مراجعه به معاینه فنی خودرو، یک فرم به شما می‌دهند که عیوب ظاهری خودرو را وارد کنید. این فرم را باید با دقت پر کنید و تحویل دهید.

در مرکز معاینه فنی هم باید روند زیر را طی کنید:

ارائه مدارک لازم؛

ثبت اطلاعات در سیستم مرکز؛

دریافت بارکد پس از ثبت اطلاعات؛

پرداخت هزینه.

مهلت اعتبار معاینه فنی چقدر است؟

اعتبار معاینه فنی خودرو چقدر است؟ بعد از سپری‌شدن چه مدت‌زمانی باید دوباره به مراکز معاینه فنی مراجعه کنید؟

موتور سیکلت، خودروی سواری شخصی و دولتی سبک؛ ۱ سال.

خودروهای عمومی سبک‌و‌سنگین با عمر کمتر از ۱۰ سال؛ ۶ ماه.

خودروهای عمومی سبک‌وسنگین با عمر بیشتر از ۱۰ سال؛ ۳ ماه.

مراحل معاینه فنی؛ چه مواردی برای اخذ معاینه فنی بررسی می‌شوند؟

در بدو ورود ابتدا پلاک خودروی شما را با دوربین مخصوص می‌خوانند و پس از ثبت اطلاعاتتان، خودرو را پذیرش می‌کنند. پس از این مرحله معاینه فنی خودرو را آغاز می‌کنند. این فرایند شامل چند مرحله است:

مرحله اول: بازرسی چشمی

اولین مرحله معاینه فنی خودرو، بازرسی چشمی است که در آن خودرو را از نظر ظاهری بررسی می‌کنند. مواردی‌که در بازرسی چشمی مورد بررسی قرار می‌گیرند شامل موارد زیر است:

      آینه‌ها

      شیشه‌ها

      برف ‌پاک‌کن

      سالم بودن بوقِ خودرو

      داشتن کمربند ایمنی

      بدنه (که نباید دفرمه باشد)

      میزان پوسیدگی بدنه

      وضعیت لاستیک‌ها

      صدای اگزوز

      دود خروجی از اگزوز

      متعلقات اضافی بدنه

      چراغ‌های نور‌پایین و نوربالا

      چراغ راهنما

      چراغ عقب (ترمز/ دنده عقب/ خطر/ چراغ پلاک)

      طلق چراغ‌های عقب

نکته: در همین مرحله لوازم و تجهیزات بسته‌شده روی خودرو هم بررسی می‌شوند. اگر غیراستاندارد باشند، اعلام مردودی می‌کنند. برای نمونه می‌توان به نصب‌کردن بوق نامتعارف یا رینگ‌اسپرت اشاره کرد.

مرحله دوم: آزمون آلایندگی

در این مرحله با کمک دستگاه مخصوص، میزان آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز را اندازه می‌گیرند که از حد مجاز تعیین‌شده بالاتر نباشد. اگر خودروی شما هوا را بیش‌ازحد آلوده می‌کند نمی‌توانید معاینه فنی بگیرید. گازهای دی‌اکسیدکربن، مونواکسیدکربن و نظایر آنها جزو آلاینده‌های هوا هستند که اگر میزان آنها زیاد تشخیص داده شود برابر است با مردود شدن خودروی شما.

مرحله سوم: آزمون کمک فنرها

در این مرحله، کمک فنرها را با دستگاه مخصوص که نتیجه آزمون را هم به‌صورت عددی و هم به‌شکل گرافیکی ثبت می‌کند آزمایش می‌کنند. تمام کمک فنرهای عقب و جلو بررسی می‌شود. اگر مشکلی در هر یک از کمک فنرها وجود داشته باشد احتمال اینکه ماشین در پیچ جاده واژگون شود وجود دارد. به همین دلیل این آزمون اهمیت زیادی دارد.

مرحله چهارم: آزمون ترمزها

در این مرحله، ترمزها را بررسی می‌کنند تا حد نهایی شتاب ترمزگیری خودرو را به منظور ارزیابی وضعیت سیستم ترمز محاسبه کنند. علاوه‌بر آن، عملکرد ترمز دستی را هم بررسی خواهند کرد. نو بودن لنت‌ها و استفاده از روغن ترمز مناسب می‌تواند در به سلامت گذشتن از این مرحله کمک‌کننده باشد!

مرحله پنجم: آزمون سیستم تعلیق

در این مرحله، با دستگاه سیستم تعلیق خودرو را تحت فشار قرار می‌دهند تا عملکرد آن را بررسی کنند. اتصالات و قطعات این سیستم باید محکم باشند وگرنه خودرو مردود می‌شود.

مرحله ششم: آزمون سلامت چراغ‌ها

در این مرحله چراغ‌های خودرو را بررسی می‌کنند که ببینند آیا نور با زاویه و شدت مناسب انتشار می‌یابد یا نه. همچنین جهت نوربالا و نورپایین و برد آن (یعنی تا چه مسافتی از مسیر را روشن می‌کنند) را ارزیابی می‌کنند.

مرحله هفتم: هم‌راستایی چرخ‌ها

این مرحله برای اندازه‌گیری میزان انحراف جانبی خودرو به ازای هر ۱۰۰۰ متر است که اگر بیشتر از ۷ متر باشد، خودرو مردود می‌شود. به‌عبارت ساده‌تر، هنگام رانندگی فرمان خودرو را رها کنید. اگر جلوبندی و فرمان خودرو تنظیم باشد، خودرو در هر یک کیلومتر نباید بیشتر از ۷ متر انحراف پیدا کند. در این مرحله میزان باز یا بسته بودن دهانه چرخ‌های خودرو را هم بررسی می‌کنند.

هزینه معاینه فنی چقدر است؟

هزینه معاینه فنی انواع وسیله نقلیه در سال ۱۴۰۴ به‌شرح زیر اعلام شده است:

وزن خودرو (کیلوگرم)	نوع سوخت	نرخ معاینه فنی معمولی (تومان)	نرخ معاینه فنی برتر (تومان)
تا ۱۴۰۰	بنزین/گاز	۲۶۵,۰۰۰	۲۷۵,۰۰۰
بالای ۱۴۰۰	بنزین/گاز	۲۹۵,۰۰۰	۳۱۰,۰۰۰

 

نرخ بهای خدمات صدور گواهی معاینه فنی برای هر بار مراجعه بعدی (ظرف ۱۵ روز پس از مراجعه اول):

تعداد آزمون	نرخ معاینه مجدد (تومان)
تا دو آزمون	۲۷,۵۰۰
سه آزمون و بیشتر	۴۲,۰۰۰

نکته: در صورت مردود شدن در تست معاینه فنی، حداکثر ۱۵ روز فرصت دارید تا ایراد خودرو را برطرف کنید و مجددا به همان مرکز معاینه فنی مراجعه کنید.

دلایل اصلی مردودی خودروها در معاینه فنی چیست؟

اگر خودروی شما در هریک از مراحل فوق (خواه چشمی خواه فنی) مشکلی داشته باشد مردود می‌شود. مشکل‌ترین مراحل معاینه فنی خودرو که سبب مردودشدن آنها می‌شود عبارت‌اند از:

      آزمون آلایندگی

      وضعیت ظاهری

      ترمزها

      کمک فنر

      آزمون هم‌راستایی چرخ‌ها.

درصورتی‌که خودرو مردود شود، برگه معاینه فنی به آن تعلق نمی‌گیرد. در چنین شرایطی ۱۵ روز به شما فرصت می‌دهند تا چک‌لیستی را که در برگه نتایج درج شده است برطرف کنید و دوباره به همان مرکز اخذ معاینه فنی مراجعه کنید.

اگر خودرو تمام مراحل را به سلامت طی کند، برگه معاینه فنی خودرو را به شما می‌دهند که همیشه باید همراهتان باشد. همچنین برچسب معاینه فنی هم روی خودرو نصب می‌شود. اعتبار این گواهی ۱ سال است.

جریمه نداشتن معاینه فنی

بر اساس قانون و اعلام پلیس راهور، محدوده اجباری برای داشتن معاینه فنی تمام شهر است و خودروهای فاقد معاینه فنی روزانه مبلغ ۵۲ هزار تومان جریمه خواهند شد.

چه خودروهایی نیاز به گرفتن معاینه فنی دارند؟

اگر عمر خودروی شما از ۴ سال گذشته است یا به تازگی خودروی دست دومی خریده‌اید که عمرش بیش از ۴ سال است، حتما به گرفتن معاینه فنی نیاز پیدا می‌کنید، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم پیش از رفتن به مراکز معاینه فنی ایرادات ذکر شده را برطرف کنید تا مجبور به مراجعه دوباره به این مراکز نباشید.

به‌این‌ترتیب خودروهای داخلی مدل ۹۹ و پایین‌تر و نیز اتومبیل‌های وارداتی سال ۲۰۲۰ و قبل از آن باید برای گرفتن معاینه فنی اقدام کنند. اما مدل‌های جدیدتر از این تاریخ‌ها نیاز نیست معاینه فنی بگیرند.

معاینه فنی خودروهای دوگانه‌سوز

لازم است بدانید که معاینه فنی خودروهای دوگانه‌سوز اهمیت بیشتری نسبت به خودروهای عادی دارد، زیرا خطرات این نوع خودروها چندبرابر است و می‌تواند حوادث جبران‌ناپذیری ایجاد کند. دریافت معاینه فنی خودروهای دوگانه‌سوز دقیقا شبیه به خودروهای عادی است و می‌توانید با مدارکی که بالاتر نام بردیم، برای دریافت آن اقدام کنید.

معاینه فنی برتر

معاینه فنی برتر تقریبا شبیه به معاینه فنی عادی است اما آزمایش‌های آن در برخی موارد سخت‌گیرانه‌تر انجام می‌شود، به‌خصوص در تست‌های مربوط به آلایندگی هوا! هدف از معاینه فنی برتر کنترل آلودگی هوا است، به همین دلیل در دور موتور بالاتر انجام می‌شود و آلودگی‌های خودرو را بررسی می‌کند. زمانی که اتومبیل‌ها در دور موتور بالا هستند، بیشتر هوا را آلوده می‌کنند و آزمایش‌های معاینه فنی برتر این موضوع را تشخیص می‌دهند. یکی از فواید معاینه فنی برتر برای مالکان خودرو، تخفیف ۳۰ درصدی برای پرداخت عوارض طرح ترافیک است. هزینه و مدارک لازم صدور معاینه فنی برتر، دقیقا مشابه معاینه فنی عادی است.

دریافت نوبت برای معاینه فنی چگونه است؟

برای مراجعه به مراکز معاینه فنی می‌توانید به‌سادگی و از راه اینترنتی نوبت بگیرید. در بسیاری از شهرستان‌ها، نیازی به نوبت‌گرفتن نیست. مراکز در طول هفته آن‌قدر شلوغ نیستند که نیازی به وقت‌گرفتن از پیش باشد. با این حال، آگاهی از روش‌های نوبت‌گرفتن خالی از لطف نیست. برای مراجعه به این مراکز در تهران هم باید با روش‌ نوبت‌دهی آشنا باشید.

دریافت نوبت از سایت تهران من

با مراجعه به وبسایت تهران من یا دانلود اپلیکیشن آن می‌توانید اقدام به دریافت نوبت کنید. برای ورود به این سامانه، نیاز به ثبت‌نام دارید:

با ثبت‌نام در «تهران من» می‌توانید وارد پنل کاربری‌تان شوید.

در منوی پنل کاربری‌تان، گزینه «حمل‌ونقل» را انتخاب کنید و بعد به‌سراغ بخش «نوبت‌دهی معاینه فنی» بروید.

با پذیرش قوانین سایت، وارد صفحه جدیدی می‌شوید.

مدل خودرو و نوع سوختش را مشخص کنید.

به تاریخ و ساعت نوبت‌ها نگاه و از میان آنها مورد مناسب را انتخاب کنید.

مراجعه به سایت یا اپلیکیشن۲۴

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای بررسی وضعیت معاینه فنی خودرو، مراجعه به اپلیکیشن یا سایت پیشخوان ۲۴ (pishkhan24.com) است. با مراجعه به بخش خودرو در این سامانه، می‌توانید گزینه معاینه فنی را انتخاب و کد VIN خودرو را وارد کنید. گزینه استعلام را انتخاب کنید و از وضعیت معاینه فنی وسیله‌تان باخبر شوید.

مراجعه به سایت سیمفا

به‌کمک سایت سیمفا (symfa.ir) هم می‌توانید از وضعیت معاینه فنی خودرو باخبر شوید. باید در بخش مربوط به استعلام گواهی مذکور، کد VIN خودرو را وارد کنید و نتیجه را ببینید.

اگر قصد حذف نوبت دریافت‌شده را دارید، باید دست‌کم ۲ ساعت قبل از رسیدن نوبت‌تان وارد بخش «سوابق رزرو معاینه فنی» شوید و نوبت‌تان را در سامانه تهران من لغو کنید.

نوبت دهی اینترنتی معاینه فنی در سایر شهرها

متأسفانه هنوز در بسیاری از کلان‌شهرها و شهرستان‌ها استقبال خوبی از این سامانه صورت نگرفته است. بااین‌حال برخی از شهرها از جمله اصفهان، مشهد و تبریز سامانه نوبت دهی اینترنتی معاینه فنی را راه‌اندازی کرده‌اند.

لینک خبر