مصرف سوخت خودروها چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

یکی از اولین سوالاتی که هر خریداری قبل از انتخاب یک خودروی جدید می‌پرسد این است: “این ماشین چقدر می‌سوزاند؟” این سوال ساده، به قلب یکی از مهم‌ترین مفاهیم در دنیای خودرو اشاره دارد؛ مصرف سوخت یا انرژی. این پارامتر نه تنها هزینه مستقیم سفرهای شما را تعیین می‌کند، بلکه شاخصی کلیدی برای سنجش بهره‌وری مهندسی و تاثیرات زیست‌محیطی یک خودرو نیز هست. با ورود خودروهای برقی به صحنه، زبان ما برای صحبت در مورد مصرف نیز تغییر کرده است. در این دانشنامه با هم این مفهوم را کالبدشکافی کرده و با واحدهای اندازه‌گیری آن در دنیای بنزین و برق آشنا می‌شویم و می‌فهمیم چه عواملی بر کاهش یا افزایش آن تاثیر می‌گذارند.

---

مصرف انرژی به زبان ساده یعنی چه؟

در ساده‌ترین تعریف، مصرف انرژی به مقدار انرژی (چه به شکل سوخت فسیلی و چه به شکل الکتریسیته) گفته می‌شود که یک خودرو برای پیمودن یک مسافت استاندارد (معمولاً ۱۰۰ کیلومتر) نیاز دارد. هرچه این عدد کمتر باشد، خودرو بهینه‌تر (More Efficient) است و هزینه پیمودن هر کیلومتر با آن کمتر خواهد بود.

این مفهوم به ما اجازه می‌دهد تا “اشتهای” خودروهای مختلف برای انرژی را با یکدیگر مقایسه کنیم.

یک تشبیه ساده؛ میزان تشنگی یک ورزشکار

بهره‌وری یک خودرو را می‌توان به میزان آبی که یک ورزشکار در حین دویدن مصرف می‌کند، تشبیه کرد:

یک دونده حرفه‌ای و بهینه (خودروی مدرن و کارآمد): این ورزشکار تکنیک دویدن درستی دارد، وزن بدنی مناسبی دارد و می‌تواند با نوشیدن مقدار کمی آب، مسافت طولانی را بدود.

یک دونده آماتور و سنگین‌وزن (خودروی قدیمی و ناکارآمد): این فرد انرژی زیادی را هدر می‌دهد و برای پیمودن همان مسافت، به نوشیدن آب بسیار بیشتری نیاز دارد و زودتر تشنه و خسته می‌شود.

مصرف انرژی خودرو نیز دقیقاً مانند “تشنگی” آن برای سوخت یا برق است. خودروی بهینه‌تر، تشنه‌تر است.

زبان‌ها و واحدهای مختلف مصرف

ما برای بیان میزان مصرف، از دو زبان کاملاً متفاوت برای خودروهای بنزینی و برقی استفاده می‌کنیم.

۱. برای خودروهای احتراق داخلی (ICE): لیتر در ۱۰۰ کیلومتر (L/100 km)

واحد اندازه‌گیری: در اکثر نقاط جهان، از جمله اروپا، مصرف سوخت با واحد “لیتر در هر صد کیلومتر” اندازه‌گیری می‌شود. این عدد نشان می‌دهد که خودرو برای پیمودن ۱۰۰ کیلومتر، چند لیتر بنزین یا دیزل مصرف می‌کند. عدد کمتر، بهتر است.

واحد جایگزین: در ایالات متحده و بریتانیا، از معیار “مایل بر گالن” (MPG) استفاده می‌شود که نشان می‌دهد خودرو با یک گالن سوخت، چند مایل را طی می‌کند. در این معیار، عدد بالاتر، بهتر است.

۲. برای خودروهای برقی (EV): کیلووات-ساعت در ۱۰۰ کیلومتر (kWh/100 km)

واحد اندازه‌گیری: از آنجایی که انرژی در خودروهای برقی در باتری و با واحد کیلووات-ساعت (kWh) ذخیره می‌شود، مصرف انرژی آن‌ها نیز با واحد “کیلووات-ساعت در هر صد کیلومتر” بیان می‌گردد. این عدد نشان می‌دهد که خودرو برای پیمودن ۱۰۰ کیلومتر، چند کیلووات-ساعت از انرژی باتری را مصرف می‌کند. همانند معیار لیتری، عدد کمتر، بهتر است.

مقایسه: یک خودروی برقی مدرن و بهینه، مصرفی در حدود ۱۴ تا ۱۸ کیلووات-ساعت در هر ۱۰۰ کیلومتر دارد. یک SUV برقی بزرگتر ممکن است مصرفی بین ۲۰ تا ۲۵ کیلووات-ساعت در ۱۰۰ کیلومتر داشته باشد.

نوع خودرو	واحد اندازه‌گیری مصرف	جهت بهینه بودن	مثال برای یک خودروی بهینه
بنزینی / دیزلی (ICE)	لیتر / ۱۰۰ کیلومتر	کمتر = بهتر	۵.۵ L/100 km
برقی (EV)	کیلووات-ساعت / ۱۰۰ کیلومتر	کمتر = بهتر	۱۵ kWh/100 km

چه عواملی بر مصرف انرژی خودروی شما تاثیر می‌گذارند؟

مصرف انرژی یک عدد ثابت نیست و تحت تاثیر مجموعه‌ای از عوامل فنی و محیطی قرار دارد.

عوامل فنی و طراحی خودرو

وزن (Weight): سنگین‌ترین عامل! هرچه خودرو سنگین‌تر باشد، برای به حرکت درآوردن و متوقف کردن آن به انرژی بیشتری نیاز است.

آیرودینامیک (Aerodynamics): مقاومت هوا در سرعت‌های بالا، یکی از اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی است. خودروهایی با طراحی نرم و ضریب پسار (Drag) پایین، بهینه‌تر عمل می‌کنند.

مقاومت غلتشی تایرها (Rolling Resistance): تایرهای مخصوص خودروهای برقی (EV Tires) طوری طراحی شده‌اند که اصطکاک کمتری با سطح جاده داشته و انرژی کمتری را هدر دهند.

بهره‌وری پیشرانه (Powertrain Efficiency): موتورهای الکتریکی (با بازده +۹۰٪) ذاتاً بسیار کارآمدتر از موتورهای احتراق داخلی (با بازده ۲۰-۳۰٪) هستند.

عوامل خارجی و سبک رانندگی

سبک رانندگی: رانندگی تهاجمی با شتاب‌گیری‌ها و ترمزهای ناگهانی، مصرف انرژی را به شدت افزایش می‌دهد. رانندگی نرم و یکنواخت، کلید دستیابی به حداکثر بهره‌وری است.

سرعت: در سرعت‌های بالای بزرگراهی (مثلاً بالای ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت)، مصرف انرژی به دلیل مقاومت هوا به صورت نمایی افزایش می‌یابد.

دما: هوای بسیار سرد بازدهی باتری‌های لیتیوم-یون را کاهش داده و استفاده از سیستم گرمایشی (به خصوص در خودروهای فاقد پمپ حرارتی) انرژی بسیار زیادی مصرف می‌کند.

توپوگرافی: رانندگی مداوم در سربالایی‌ها مصرف انرژی را افزایش می‌دهد. (البته در خودروهای برقی، بخشی از این انرژی در سرازیری‌ها از طریق ترمز احیاکننده بازیابی می‌شود).

استفاده از سیستم‌های جانبی: تهویه مطبوع (کولر)، گرم‌کن صندلی‌ها و سایر سیستم‌ها از انرژی استفاده کرده و مصرف را بالا می‌برند.

نکات کلیدی

مصرف انرژی به مقدار انرژی مورد نیاز برای پیمودن یک مسافت مشخص (معمولاً ۱۰۰ کیلومتر) گفته می‌شود. عدد کمتر همیشه بهتر است. واحد اندازه‌گیری برای خودروهای بنزینی “لیتر در ۱۰۰ کیلومتر” (L/100 km) و برای خودروهای برقی “کیلووات-ساعت در ۱۰۰ کیلومتر” (kWh/100 km) است. عوامل اصلی موثر بر مصرف عبارتند از: وزن، آیرودینامیک، سبک رانندگی، سرعت و دما. موتورهای الکتریکی به دلیل بهره‌وری ذاتی بسیار بالا و قابلیت ترمز احیاکننده، انرژی را بسیار کارآمدتر از موتورهای احتراق داخلی به حرکت تبدیل می‌کنند. اعداد رسمی مصرف (مانند WLTP یا EPA) در شرایط آزمایشگاهی به دست می‌آیند و مصرف واقعی شما بسته به شرایط، متفاوت خواهد بود

بهره‌وری، کلید آینده پایدار

در پایان ، دیدیم که مصرف انرژی یک زبان مشترک برای سنجش “تشنگی” خودروهای مختلف است، چه باک آن‌ها با بنزین پر شود و چه با کیلووات-ساعت. درک این مفهوم و عوامل موثر بر آن، نه تنها به شما کمک می‌کند تا با انتخاب یک خودروی بهینه‌تر و اصلاح سبک رانندگی خود، هزینه‌های جاری را کاهش دهید، بلکه گامی مهم در جهت کاهش مصرف منابع و حرکت به سوی یک سیستم حمل و نقل پایدارتر بردارید. در عصر خودروهای برقی، تمرکز از “قدرت موتور” به “بهره‌وری سیستم” تغییر کرده است و خودرویی برنده است که بتواند با هر ذره از انرژی، شما را مسافت دورتری ببرد.

برای محاسبه آنلاین مصرف بنزین خودرو اینجا کلیک کنید

لینک خبر